Ymgynghoriad cyhoeddus ar ganllawiau: Arweinyddiaeth a Rheolaeth a Mynegi pryderon am ddiogelwch cleifion a chymryd camau

Rydym yn diweddaru ein canllawiau Arweinyddiaeth a Rheolaeth a Mynegi pryderon am ddiogelwch cleifion a chymryd camau ac rydym eisiau clywed eich barn chi. Fe wnaethom gyhoeddi'r ddwy set o ganllawiau yn wreiddiol yn 2012. Er bod y canllawiau wedi cael diweddariadau technegol ers hynny, gan gynnwys ym mis Rhagfyr 2024 i adlewyrchu'r ffaith ein bod wedi dechrau rheoleiddio cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia, rydym nawr yn cynnal adolygiad manwl i sicrhau eu bod yn adlewyrchu datblygiadau ar draws systemau gofal iechyd y DU a newidiadau cymdeithasol ehangach. Rydym am sicrhau bod y canllawiau yn parhau i fod yn glir, yn berthnasol ac yn ddefnyddiol.

Rydym yn adolygu'r ddwy set o ganllawiau gyda'i gilydd oherwydd eu bod yn gysylltiedig ac yn rhannu nifer o faterion allweddol rydym eisiau eu harchwilio. Mae arweinwyr a rheolwyr yn rhan hollbwysig o’r gwaith o siapio diwylliannau gweithleoedd lle mae staff yn teimlo'n ddiogel ac yn hyderus i fynegi pryderon ynghylch diogelwch cleifion heb ofni canlyniadau negyddol a gyda'r sicrwydd y bydd gwneud hynny'n arwain at welliannau ystyrlon.

Mae'r adolygiad hwn o'r canllawiau yn adeiladu ar egwyddorion allweddol y fersiwn diweddaraf o Arfer meddygol da, sef ein canllawiau craidd ar safonau proffesiynol. Mae hyn yn canolbwyntio ar ymddygiadau a gwerthoedd sy'n meithrin diwylliannau teg, cynhwysol a thosturiol lle mae pawb yn teimlo eu bod yn cael eu grymuso i godi llais, rhannu syniadau, a gofyn cwestiynau.

Mae'r ddwy set o ganllawiau ar gyfer meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia sydd wedi cofrestru gyda ni. Gellir eu defnyddio i'r graddau y maent yn berthnasol i ymarfer pob un o'r proffesiynau gwahanol hyn. Mae'r canllawiau ar gyfer meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia o bob math a sector, p'un a ydynt yn gweld cleifion yn rheolaidd, neu'n gweithio yn y GIG neu'r tu allan iddo.

Rydym ni eisiau clywed gennych chi

Mae'n hanfodol bod ein canllawiau'n adlewyrchu profiadau go iawn cleifion, meddygon, cymdeithion, meddygol a chymdeithion anaesthesia, a'r amrywiaeth eang o unigolion sy'n darparu gofal iechyd. Ein nod yw i'r ddwy set o ganllawiau helpu’r holl unigolion cofrestredig - meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia - wrth iddynt geisio gwneud diogelwch cleifion a gofal o ansawdd uchel yn flaenoriaeth mewn gwasanaethau iechyd. 

Gall y materion a nodir yn yr ymgynghoriad hwn fod yn berthnasol mewn ffordd wahanol ar draws systemau a deddfwriaeth gofal iechyd Cymru, Lloegr, Gogledd Iwerddon a'r Alban. Dyna pam ein bod yn annog unigolion a sefydliadau o bedair gwlad y DU i gymryd rhan.

Bydd eich adborth yn llywio'r canllawiau diweddaraf ac yn helpu i sicrhau eu bod yn adlewyrchu anghenion a phrofiadau pawb y maent yn effeithio arnynt.

Mae'r ymgynghoriad ar agor am 12 wythnos, rhwng 30 Hydref 2025 a 23:59 pm ymlaen 22 Ionawr 2026, felly rhannwch eich barn â ni. 

Rydym eisiau clywed eich barn am y themâu pwysig rydym wedi'u nodi drwy ein hymchwil a'n hymgysylltiad ag amrywiaeth o unigolion a sefydliadau. Mae'r themâu hyn hefyd yn seiliedig ar ganfyddiadau ymchwiliadau cyhoeddus a gwybodaeth o'n data ein hunain, fel ein harolwg blynyddol o feddygon dan hyfforddiant a hyfforddwyr ledled y DU.  

Mae croeso i chi ateb cynifer o gwestiynau ag y dymunwch chi. Does dim angen i chi ymateb i bob adran, dim ond rhannu eich barn a'ch profiadau ar yr adrannau sy’n teimlo fwyaf perthnasol i chi.

Yn yr ymgynghoriad hwn, byddwn yn gofyn y canlynol:

• cwestiynau rhagarweiniol ar ba mor hawdd yw defnyddio'r canllawiau, teitlau'r canllawiau, a chydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant
• cwestiynau ar y themâu allweddol a nodwyd gennym drwy ein hymchwil a'n hymgysylltiad. Rydym wedi nodi'n glir ym mhob cwestiwn a ydym yn gofyn am y canllawiau Arweinyddiaeth a rheolaeth, y canllawiau Mynegi pryderon am ddiogelwch cleifion a chymryd camau, neu a yw'r cwestiwn yn ymwneud â’r ddau
• cwestiynau gweithredol am sut y gellir gweithredu'r canllawiau ledled y DU
• unrhyw sylwadau eraill yr hoffech eu rhannu nad ydynt yn cael sylw yn unman arall.  

Gwybodaeth ymarferol am gymryd rhan

• I gymryd rhan, gallwch gyflwyno ymateb i'r ymgynghoriad ar SmartSurvey.
• Er mwyn rhoi hyblygrwydd i chi, mae opsiwn i gadw eich cynnydd a bwrw ymlaen yn nes ymlaen. 
• Ar ôl gorffen, gallwch argraffu eich ymateb llawn os ydych chi eisiau gwneud hynny. 

Fformatau ac opsiynau eraill 

• Os na allwch gwblhau’r ymgynghoriad ar-lein a bod angen addasiad rhesymol arnoch, anfonwch e-bost atom professionalstandards@gmc-uk.org. 
• Gallwch anfon unrhyw ymatebion wedi'u hargraffu i LMRC consultation, Standards and ethics team, General Medical Council, 3 Hardman Street, Manchester, M3 3AW.  
• Gallwch lwytho fersiwn Saesneg o'r ddogfen ymgynghori hon oddi ar ein gwefan. Os oes angen y ddogfen ymgynghori arnoch mewn ieithoedd eraill, mewn fersiwn hawdd ei ddeall neu mewn fformat arall, ffoniwch ni ar 0161 923 6602 neu anfon e-bost atom i publications@gmc-uk.org.  

Pwy ydym ni a beth ydym ni’n ei wneud

Ni yw’r sefydliad annibynnol sy’n rheoleiddio meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia yn y DU. Rydym yn gweithio gyda nhw a phobl eraill i wneud y canlynol: 

• gosod y safonau gofal cleifion ac ymddygiad proffesiynol y mae angen i feddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia eu bodloni 
• sicrhau bod meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia yn cael yr addysg sydd eu hangen arnynt i ddarparu gofal da a diogel i gleifion 
• cadarnhau pwy sy’n gymwys i weithio fel meddyg, cydymaith meddygol neu gydymaith anaesthesia yn y DU a gweithio gyda nhw a’u cyflogwyr i gadarnhau eu bod yn cadw’n gyfredol ac yn bodloni’r safonau proffesiynol a osodwyd gennym
• rhoi arweiniad a chyngor i helpu meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia i ddeall yr hyn sy’n ddisgwyliedig ganddynt 
• ymchwilio i bryderon fod risg i ddiogelwch cleifion, neu i hyder y cyhoedd mewn meddygon, cymdeithion meddygol neu gymdeithion anaesthesia, a chymryd camau os oes angen. 

A ninnau'n rheoleiddiwr amlbroffesiwn, rydym yn cydnabod ac yn rheoleiddio meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia fel tri phroffesiwn gwahanol. Rydym yn ystyried ein polisïau, ein prosesau a'n canllawiau yn ofalus i sicrhau ein bod yn glir ynghylch pa rai sy'n berthnasol i'r tri phroffesiwn, a beth yw’r gwahaniaethau. 

Ein canllawiau 

Arfer meddygol da yw ein canllawiau craidd ar safonau proffesiynol. Mae’n fframwaith moesegol, sy’n cefnogi meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia i ddarparu gofal diogel o safon dda, er budd cleifion. Nid yw'n gyfres o reolau. Rhaid i feddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia ddefnyddio eu crebwyll proffesiynol i ddefnyddio’r safonau wrth ymarfer o ddydd i ddydd.

Cefnogir arfer meddygol da gan amrywiaeth o ganllawiau esboniadol manylach sy’n ymhelaethu ar yr egwyddorion allweddol. Mae hyn yn cynnwys Arweinyddiaeth a Rheolaeth a Mynegi pryderon am ddiogelwch cleifion a chymryd camau. 

Fel pob un o'n safonau proffesiynol, mae'r ddwy set o ganllawiau yn berthnasol i bob meddyg, cydymaith meddygol a chydymaith anaesthesia sydd wedi cofrestru gyda ni, i'r graddau eu bod yn berthnasol i’w hymarfer. Mae'r canllawiau'n berthnasol ni waeth beth yw math y rôl neu'r arbenigedd ac a yw unigolyn yn gweld cleifion fel mater o drefn neu'n gweithio yn y GIG neu'r tu allan iddo.

Mae'n bwysig ein bod yn osgoi dyblygu ac nad ydym yn creu beichiau afrealistig neu ychwanegol ar feddygon, cymdeithion meddygol na chymdeithion anaesthesia. Felly, dim ond dan yr amgylchiadau canlynol y byddwn yn cyflwyno adrannau newydd o ganllawiau: 

• os ydynt yn berthnasol i ymarfer meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia unigol, nid yn weithred i gyflogwyr, addysgwyr na'r llywodraeth
• os oes modd gweithredu arnynt ac y gellir dangos tystiolaeth ohonynt, ee drwy arfarnu ac ailddilysu
• os ydynt yn angenrheidiol i ddiogelu cleifion, cynnal safonau neu gynnal hyder yn y proffesiynau rydym yn eu rheoleiddio. 

Rydym yn ymrwymo i ddrafftio'r canllawiau gorau posibl. Mae'r ymgynghoriad hwn yn gyfle i ni glywed eich barn er mwyn i ni allu diweddaru'r canllawiau a sicrhau eu bod yn berthnasol i ofal iechyd heddiw ac yn y dyfodol hefyd.

Ym mis Rhagfyr 2023, cafodd y Gorchymyn Cymdeithion Anaesthesia a Chymdeithion Meddygol (yr AAPAO) ei gyflwyno gerbron y Senedd ac mae bellach yn gyfraith. Mae hyn yn golygu ein bod yn rheoleiddio tri phroffesiwn gwahanol - meddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia. O ganlyniad, ni fydd yr ymgynghoriad hwn yn gofyn i chi am y canlynol: 

• a ddylai cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia gael eu rheoleiddio gennym ni, gan fod y penderfyniad hwnnw eisoes wedi cael ei wneud gan Lywodraeth y DU.
• teitlau proffesiynol 'cydymaith meddygol' a 'cydymaith anaesthesia'. Bydd llawer o'n rhanddeiliaid yn ymwybodol y bu argymhellion i newid y teitlau hyn mewn adolygiad annibynnol diweddar o broffesiynau cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia, dan arweiniad yr Athro Gillian Leng. Er nad yw'n glir pryd a sut yn union y bydd y teitlau'n cael eu diwygio na beth yw cynlluniau Llywodraeth Cymru, Llywodraeth yr Alban a Llywodraeth Gogledd Iwerddon, byddwn yn parhau i ddefnyddio’r teitlau cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia gan eu bod wedi'u hymgorffori yn y gorchymyn AAPAO a bydd angen deddfwriaeth newydd i'w newid. Byddwn yn parhau i adolygu ein sefyllfa dros y misoedd nesaf wrth i ni gysylltu â sefydliadau eraill yr effeithir arnynt i ystyried y newidiadau a gynigir gan yr Athro Leng. 
• sut mae ymarfer cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia yn wahanol i ymarfer meddygon, neu ba gyfrifoldebau arwain a rheoli sy'n berthnasol i wahanol grwpiau proffesiynol. Nid rôl y rheoleiddiwr yw penderfynu pa dasgau y mae’n ddiogel i weithwyr proffesiynol unigol eu cyflawni ar ôl iddynt gofrestru gyda ni, oherwydd mae hynny’n dibynnu ar eu sgiliau a’u cymhwysedd unigol, sy’n datblygu dros amser. Nid ydym yn pennu disgrifiadau swydd na chwmpas ymarfer Cymdeithion Anaesthesia na Chymdeithion Meddygol y tu hwnt i gymwyseddau cychwynnol o ran cymwysterau, ac nid ydym yn eu pennu ar gyfer meddygon chwaith.  

Eich ymatebion i gydraddoldeb, amrywiaeth a chynhwysiant 

Bydd eich ymatebion i'r ymgynghoriad hwn yn ein helpu i ddeall sut gallai'r canllawiau effeithio ar unrhyw feddygon, cymdeithion meddygol a chymdeithion anaesthesia, cleifion ac aelodau o'r cyhoedd sydd â nodweddion gwarchodedig. Rydym yn gofyn am wybodaeth ddemograffig gan ymatebwyr unigol i'n helpu i ddeall a oes unrhyw grwpiau wedi codi materion penodol am y canllawiau. Yna, gallwn ystyried pa gamau i'w cymryd. 

Eich gwybodaeth bersonol

Yn unol â deddfwriaeth diogelu data, rydym yn sicrhau ein bod yn trin data personol yn ofalus iawn. Mae gennym bolisi preifatrwydd ar waith i ganiatáu i wrthrychau data fod yn ymwybodol o sut rydym yn trin eich gwybodaeth bersonol. Os ydych chi eisiau darllen ein hysbysiad preifatrwydd, ewch i Preifatrwydd a chwcis - GMC.  

Ar ddiwedd y broses ymgynghori, efallai y byddwn yn cyhoeddi adroddiad yn egluro ein canfyddiadau a’n casgliadau. Ni fyddwn yn cynnwys unrhyw wybodaeth bersonol adnabyddadwy yn yr adroddiad hwn, ond mae’n bosibl y byddwn yn cynnwys dyfyniadau enghreifftiol dienw o ymatebion i’r ymgynghoriad.